خارش پوست سر مانند دیگر عوامل هشدار دهنده بدن (سوزش ، درد ، بی حسی) نشان دهنده بروز مشکلی در این بخش خاصی از بدن است که برای برطرف کردن آن باید اقدامات لازم صورت گیرد . خارش پوست سر دلایل گوناگون و همچنین نشانه های متفاوتی دارد برای مثال در بعضی موارد ، بالای پیشانی دچار خارج میشود در بعضی اطراف سر و در برخی دیگر تمام پوست کف سر.
عوامل زیادی در ایجاد خارش های پوستی وجود دارد که می توان به کم خونی ، کم کاری و پرکاری تیروئید ، کمبود آهن ، بیماری های داخلی نظیر بیماری های کلیوی ، کبدی و اختلالات روده ای اشاره کرد .
بیمارانی که دارای اختلالات روحی و روانی می باشند گاها دچار موقتی خارش های موضعی می شوند که این موضوع عمومیت ندارد .
دقت داشته باشید که استفاده از رنگ مو ها ، چسب مو ها و لوازم ارایشی و بهداشتی که با پوست شما در تماس است نیز می تواند التهاب زا و باعث خارش و ایجاد بیماری های پوست سر و بدن شود .
جدا از تاثیرات خارش های پوستی که با عناوین خارش پوست سر و خارش پوست بدن بصورت جداگانه به آنها خواهیم پرداخت ، خارش از لحاظ اجتماعی نیز پدیده ناخوشایندی است که در جامعه مرتب فرد خود را بخاراند . خارش پوست سر باعث از بین رفتن آراستگی نیز می شود و مو های شما به جهت خاراندن مداوم شکل مرتب و ابتدایی خود را از دست خواهد داد .
مطمئناً برای درمان و برطرف کردن مشکل بهترین کار مراجعه به پزشک متخصص پوست و مو است چرا که ایجاد خارش به عوامل بسیاری زیادی چون ایجاد قارچ های پوستی در کف سر بستگی دارد . شما می توانید قبل از مراجعه به پزشک پوست و مو با تغییر شامپو که دارای Ph مناسب باشد تا حدودی خارش پوست سر خود را درمان کنید . ph مناسب برای شامپو ها 4.5 تا 5 می باشد .
در ادامه به بررسی برخی عوامل خارش پوست سر می پردازیم .
التهاب یا حساسیت پوستی (DERMATITIS)
در کلمه درماتیتس der به معنای پوستی و titis به معنای التهاب است . در بیشتر موارد کودکان به این بیماری مبتلا می شوند .به دلیل اینکه افرادی که دچار این بیماری اند معمولاً دارای سابقه خانوادگی آسم و درماتیتس هستند به نظر می رسد این عارضه ارثی می باشد .
داشتن پوست حساس ، واکنش سریع پوست به مواد آرایشی و بهداشتی ، شوینده مو و بیماری آسم اگر با خارش پوست سر همراه باشد ممکن است از علائم درماتیتس یا حساسیت پوستی باشد . از دیگر دلایل حساسیت پوستی استفاده از محصولات حالت دهنده مو می باشد چون در ساخت برخی از این محصولات از موادی استفاده می شود که در بعضی پوست ها ایجاد حساسیت میکنند . محصولاتی که دارای بو و کنسانتره های مختلف اند دارای مواد حساسیت زا بیشتری هستند ،
این مواد از طریق پوست سر جذب میشوند ، پس از آن سیستم ایمنی بدن شروع به مبارزه با این مواد می کند که باعث ورم ، خارش ، التهابات قرمز رنگ و لکه می شود . دقت داشته باشید محصولاتی که به صورت دائمی و بلند مدت مورد استفاده قرار می گیرد نیز ممکن است باعث بروز این عارضه شود چون مواد حساسیت زا در مواردی در دراز مدت آلرژی ایجاد می کند.
پسوریازیس ( Psoriasis) :
این بیماری نوعی جهش ژنتیکی است که از نشانههای آن ایجاد التهابات پوستی به صورت لکه های قرمز بر روی پوست است . همان طور که می دانید بیماری های ژنتیکی و واگیردار نیستند . برای درمان باید از شوینده های حاوی اسید سالسیک زیر نظر پزشک متخصص استفاده شود
شوره :
یکی از رایج ترین دلایل خارش پوست سر شوره است . این بیماری با نام درماتیت شوره ای نیز شناخته می شود . عامل آن یک میکروب با نام مالاسزیا می باشد . این میکروب در پوست سر به صورت طبیعی وجود دارد ولی در زمان بروز شوره به صورت تصاعدی تکثیر میشود و جمعیتش از کنترل خارج می شود .
تاثیر شست و شو بر شوره پوست سر
همه چیز به عادت مو ها و پوست سر شما بستگی دارد . شست و شوی زیاد و یا شست و شوی کم مو به یک اندازه در ایجاد شوره و سفیدک های پوستی تاثیر دارد . شست و شوی زیاد باعث از بین رفتن لایه های چربی و محافظ پوست می شود و شست و شوی زیاد باعث انباشت چربی ها و مسدود شدن منافذ پوست سر می شود .بنابراین عادت شست و شوی خود را تغییر ندهید. به دلیل اینکه میکروب مالاسزیا در محیط های چرب بهتر رشد می کند در افراد دارای پوست سر چرب بیشتر احتمال بروز این عارضه وجود دارد . خوشبختانه درمان آن با وجود محصولات گوناگون ضد شوره بسیار آسان است .
استرس ، خشکی هوا که در نتیجه خشکی پوست سر را به همراه دارد از عوامل دیگر در ایجاد شوره و بیماری های پوست سر می توان به حساب آورد .
نقش خشکی پوست در خارش پوست سر :
همانطور که خشکی پوست بدن باعث خارش می شود خشکی پوست سر نیز با خارش همراه است. بهترین روش بر طرف کردن آن آبرسانی و مرطوب کردن پوست سر است. از دیگر مشکلات پوست خشک سر آسیب پذیری بیشتر در مقابل مواد حساسیت زا است و به سرعت به این مواد عکس العمل نشان می دهد ، همچنین سیستم ایمنی قدرت مقابله با آن را ندارد . پوسته شدن کف سر نیز از دلایل خشکی است . در صورت مقابله نکردن با آن پوست سر خشک و خوشک تر می شود همچنین باعث پوست ریزی شدید همراه با ریزش مو نیز می شود . خشکی پوست سر زیر نظر پزشک متخصص پوست و مو به راحتی قابل درمان است .
عفونت قارچی کچلی :
علائم این بیماری خارش بسیار زیاد و قرمزی پوست سر است . نام عامل قارچی این عارضه trichophyton می باشد .عفونت قارچی واگیردار و عفونی است . در صورت تعلل در درمان ، عفونت قارچی باعث ریزش مو و کچلی میشود . این غار تنها بر روی سطح پوست بلکه در درون فولیکولهای مو نیست فعالیت میکند . برای درمان آن باید زیر نظر پزشک متخصص از داروهای ضد قارچ و در صورت عفونت از آنتی بیوتیک استفاده شود.
شپش سر :
معروف ترین دلیل خارش سر وجود شپش است . شپش از طریق تماس سر با موی فرد آلوده منتقل می شود بنابراین واضح است که در کودکان به دلیل برخورد های زیاد شیوع بیشتری دارد . در صورتی که پوست سر خشک نباشد و یا شوره و لایه های پوست در لابلای مو دیده نشود می توان مشکوک به شپش بود . اندازه شپش به طور میانگین دو نیم میلیمتر است و در مخفی کردن خود و تخم هایش در لابلای موی سر بسیار ماهر است . این اگر از خون موجود در پوست سر تغذیه می کند و در عوض مکیدن خون ، بزاق خود را به درون پوست تزریق می کند . خارش سر به دلیل واکنش پوست سر به بزاق این حشره است .
با وجود انواع و اقسام شامپوهای ضد شپش بهتر است برای درمان به پزشک مراجعه شود زیرا هر شامپو فرمولاسیون خاص خود را دارد که بسته به موقعیت های مختلف و به صلاح دید پزشک باید مصرف شوند .
- ۹۸/۱۱/۲۸